A Biblia de Coruña: O Misterioso Viaxe de Isaac
Damos por seguro que a Biblia coruñesa marchou de Galicia despois de 1492. Pode que a levara canda el aquel Isaac que abandonou clandestinamente A Coruña, cara a África, en 1493. E pode que non, pois o nome do patriarca Isaac era daquela ben común, e non se pode descartar que houbese máis de un na Coruña, aínda que o dono desta Biblia excepcional tíñase por único e ordenara facer unha caixa cunha chave para transportar o seu tesouro, onde gravou en hebreo unha soa palabra: “Isaac”.
A Desaparición e Recuperación da Biblia da Coruña: Un Tesouro Sefardí
Non sabemos ren do itinerario da Biblia da Coruña na diáspora sefardí ata o ano de 1771, en que foi mercada en Inglaterra por iniciativa do hebraísta, bibliotecario e párroco de Oxford, Benjamin Kennicott, que lle deu o seu nome, aínda que a nós gustaríanos que recuperase os seus nomes históricos orixinais e fose coñecida no futuro como a Biblia de Isaac, fillo de Salomón, Moisés Ibn Zabarah e Joseph Ibn Hayyim, ou Biblia da Coruña, ou Biblia hebrea de Galicia. É por iso, para recuperar a nosa historia, que llelo contamos a vostedes, para que á súa vez llelo conten “ós seus fillos e ós fillos dos seus fillos a través de todas as xeracións, como está escrito” como quería Moisés, o noso artista calígrafo.